Pencemaran boleh ditakrifkan sebagai pembuangan benda-benda atau bahan-bahan hasil dari aktiviti manusia ke alam persekitaran menyebabkan terjejasnya kemandirian kehidupan.Takrifan pencemaran menurut Akta Kualiti Alam Sekitar 1974 yang menyatakan bahawa pencemaran adalah sebarang perubahan sama ada secara langsung atau tidak langsung kepada sifat-sifat fizik,kimia,biologi atau aras-aras radiasi mana-mana bahagian alam sekeliling dengan melepaskan,mengeluarkan atau meletakkan buangan hingga menimbulkan sesuatu keadaan berbahaya dan membahayakan kesihatan,keselamatan atau kebajikan awam atau organisma-organisma lain,tumbuh-tumbuhan dan haiwan.Pencemaran dapat dikategorikan dan disenaraikan kepada pelbagai bentuk pencemaran alam pencemaran udara,pencemaran air,pencemaran laut,pencemaran bunyi pencemaran tanah,pencemaran haba,pencemaran sungai dan kolam.
Pencemaran tanah bermaksud perbuatan yang berlaku kepada sesuatu kawasan sehingga terjadinya pertukaran warna, kesuburan dan hakisan. Ianya disebabkan oleh bahan buangan dalam bentuk air atau pepejal. Bahan pencemar terdiri daripada pencemar organik, kimia atau fizik. Pencemaran tanah akan menjejaskan kesuburan tanah. Tanah akan bertukar warna menjadi kehitaman dan tumbuh-tumbuhan di kawasan tersebut. Pencemaran tanah adalah keadaan di mana bahan kimia iaitu perbuatan manusia dan mengubah lingkungan tanah alami. Pencemaran ini biasanya terjadi kerana kebocoran limbah cair, bahan kimia industri,penggunaan pestisida, masuknya air permukaan tanah tercemar ke dalam lapisan sub-permukaan, zat kimia, atau limbah air.
Jika sesuatu zat berbahaya telah mencemari permukaan tanah, maka ia dapat menguap, tersapu air hujan dan masuk ke dalam tanah. Pencemaran yang masuk ke dalam tanah kemudian terendap sebagai zat kimia beracun di tanah. Zat beracun di tanah tersebut dapat memberi kesan secara langsung kepada manusia ketika bersentuhan atau dapat mencemari air tanah dan udara di atasnya.
PertanianPenukaran tanah dari hutan kepada pertanian telah mengakibatkan berlakunya
penebangan hutan secara meluas.Ini telah menyebabkan jumlah
hutan asal dan biodiversiti hutan serta hidupan liar semakin berkurang, penebangan
hutan juga turut menyumbang kepada hakisan tanah, pemendapan, kerosakan cerundan tanah runtuh di Malaysia. Penebangan hutan yang berterusan dan kemusnahan
hutan di kawasan tadahan air akan menjejaskan bekalan air dan kualiti sumber air.Ini
akan menjejaskan kemampuan pengambilan semula air bawah tanah dan
menyebabkan lebih banyak banjir di kawasan tanah rendah. Kira-kira 40% daripada jumlah ini dibelanjakan di negara membangun untuk
sebatian toksik seperti DDT, Orgonofosfat dan Organoklorin. Menurut Repetto dan
Baliga (1996), Malaysia merupakan salah sebuah negara yang paling banyak
menggunakan racun makhluk perosak yang paling intensif di Asia.
Selain menimbulkan masalahpencemaran air akibat penggunaan secara intensif ini, rakyat Malaysia yang
menggunakan penyembur serta operator mesin penyembur racun makhluk perosak
akan menghadapi risiko akibat pendedahan terutamanya melalui kulit.
Perlombongan
Kekayaan ekonomi boleh dicapai dari pembangunan industri perlombongan
dengan mengurangkan kerosakan kepada alam sekitar, tidak lebih daripada bentuk
pembangunan lain. Kebanyakan operasi perlombongan menjalankan penilaian kesanalam sekitar. Satu dasar berkaitan dengan galian telah pun dirangka untuk
mengambil kira faktor-faktor alam sekitar melalui penggunaan bon prestasi dan
langkah fizikal lain. Bagaimanapun, perlombongan skala kecil dan operasi kuari
perlu diperbaiki segera terhadap pengurusan alam sekitar mereka. Penyelidikan
menunjukkan lombong emas skala kecil boleh mengganggu sumber air semula
jadi.Ini telah menyebabkan masalah pemendapan teruk di bahagian hilir operasi dan
menyebabkan saliran lombong berasid. Tambahan pula, operasi perlombongan pasir
di dataran serta tebus guna tanah dan pembangunan di sepanjang pantai telah meningkatkan ancaman kepada ekologi marin. Terutamanya terumbu karang, hutan bakau dan rumput laut sepanjang pantai yang menjadi sumber perikanan.Pengembangan kawasan perbandaran dan pembangunan industri secara langsung telah menyebabkan perubahan yang besar kepada ekosistem semula jadi berbanding dengan pembangunan hutan, perlombongan atau pertanian. Ini termasuklah sisa buangan dan pembentungan, pemuliharan kawasan hijau di dalam perbandaran dan masalah haba perbandaran serta pencemaran air dan udara.
Punca PencemaranDalam usaha mengejar kemajuan negara dan meningkatkan taraf hidup penduduk,kegiatan ekonomi dan projek-projek pembangunan sesebuah negara tidak dapat dielakkan manusia sering mengabaikan masalah-masalah alam sekitar yang timbul akibat pelaksanaan aktiviti ekonomi dan projek pembangunan.Kesan-kesan negatif akibat proses pembangunan dan modenisasi secara terburu-buru semakin mendesak dan ini mengakibatkan kesan pencemaran.Semua kesan negatif ini semakin menggugat kesihatan manusia,sumber-sumber ekonomi dan kemandirian bumi.Untuk mengurangkan kesan-kesan negatif pembangunan ke atas alam sekitar,setiap aktiviti ekonomi dan pembangunan mestilah diseimbangkan dengan usaha pengurusan dan pemeliharaan alam.
Lazimnya pengukuran bahan kimia di dalam air dan di udara ditentukan dalam unit
ppm(bahagian bahan kimia per juta pelarutnya).Begitu juga dengan bahan-bahan
pencemar lain diukur dengan unit-unit tertentu. Antara punca-punca berlakunya
pencemaran ini ialah pembuangan bahan-bahan buangan daripada kilang seperti
minyak,sisa toksik dan sisa-sisa kilang yang secara terbuka.Mereka membiarkan begitusahaja atau menanam dalam tanah.Ini akan mendatangkan pencemaran air dan
pencemaran tanah.Tambahan pula,ini akan menjejaskan kehidupan marin secara
langsung.Contohnya,terumbu karang yang semakin pupus.Jikalau air beracun tersebut
mengalir ke tanah,ini akan menyebabkan pencemaran tanah.Selain itu,masyarakat yang
tidak menghargai dan menyayangi alam sekitar yang membuang sampah merata-rata dan
tempat pelupusan yang tidak sistematik juga merupakan penyumbang ke arah pencemaran
ini.Tambahan pula,penggunaan racun serangga secara berlebih-lebihan juga boleh
menjadi salah satu punca pencemaran tanah.Di samping itu,sikap manusia yang jarang
menghargai nilai-nilai maksum yang terdapat di kawasan menarik dan indah.Penebangan
pokok-pokok dan industri pembalakan di kawasan tersebut,bertujuan kononnya untuk
menggerakkan industri hiliran bagi membangunkan ekonomi negara.Kesan penebangantelah mengubah sama sekali rupa bumi di kawasan berkenaan.
Langkah- langkah mengatasi alam sekitar
PENGGUNAAN TEKNOLOGI MODEN
Penggunaan teknologi moden untuk mengurangkan pencemaran alam sekitar adalah amat penting.Sebagai contohnya, tanpa teknologi moden, adalah tidak mungkin untuk membersihkan tumpahan minyak di laut.Dengan adanya teknologi moden, sisa pepejal seperti surat khabar lama, majalah lama, kertas, kain, bahan plastik dan kaca dapat dikitar semulaSelain itu, penapis udara telah dicipta dan dipasang pada ekzos kenderaan dan cerobong asap kilang-kilang perindustrian.
PENDIDIKAN ALAM SEKITAR MELALUI KURIKULUM
Tanggungjawab untuk menjamin sebuah negara yang bersih bukan sahaja dipikul oleh kerajaan tetapi patut dipikul oleh semua pihak. Untuk membentuk rakyat yang bertanggungjawab kepada alam sekitar cara yang terbaik ialah melalui pendidikan.Pendidikan alam sekitar ini perlu kerana ia dapat membentuk sikap positif diri terhadap alam sekitar.
Pendidikan alam sekitar mula diperkenalkan secara formal pada peringkat rendah melalui Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah ( KBSR ) dalam mata pelajaran Alam dan Manusia seterusnya pada peringkat menengah melalui Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah ( KBSM ), khususnya dalam mata pelajaran sains seperti Biologi.
Pendidikan alam sekitar kepada masyarakat umum pula disampaikan melalui media massa. Antara media massa yang memainkan peranan yang penting ialah surat khabar, majalah, televisyen dan radio.Selain itu, terdapat juga agensi kerajaan dan swasta yang mengadakan kempen dan ceramah.
Kesimpulannya, Malaysia sememangnya sebuah negara yang berkembang pesat serta maju dalam pelbagai bidang.Namun dalam kepesatan pertumbuhannya itu,ramai yang tidak menyedari bahawa ia juga membawa kesan sampingan terhadap alam sekitar.Kegiatan-kegiatan perusahan atau perkilangan asap-asap menyebabkan pencemaran udara dan pembuangan toksik menyebabkan pencemaran air.Selain itu,kegiatan pembangunan dan penerokaan hutan telah mengganggu sistem ekologi bumi dan mengakibatkan hakisan tanah.Terdapat punca-punca lain yang menyebabkan pencemaran alam,seperti kegiatan pengangkutan yang mencemarkan udara dan air,kegiatan perladangan dan sebagainya.
Sebenarnya,punca utama kemusnahan alam sekitar adalah rekaan manusia yang tidak mempunyai nilai peka terhadap isu-isu sosial dalam masyarakat.
Sayang pada alam sekitar, patuh kepada undang-undang,bertanggung jawab,boleh membuat pertimbangan.Maka,manusialah yang perlu rasional menangani keadaan ini.
Disediakan oleh,
Ong Wei Jun
(205793)
